از دست دادن دندان به خصوص در سن بالا یک مشکل شایع است. افراد به دلایل مختلفی مجبور می‌شوند یکی یا چندتا از دندانهای خود را بکشند. بعد از کشیدن دندان باید بلافاصله جای خالی آن به روش مناسبی پر شود. یکی از این روش‌ها اوردنچر است که همان دندان مصنوعی بر پایه ایمپلنت است. اوردنچر یکی از درمان‌های ویژه برای پرکردن جای خالی دندانهای از دست رفته است مزایای بی‌شماری برای افراد به دنبال دارد. در ادامه این مقاله در مورد پاسخ سوال اوردنچر چیست و مزایای آن بیشتر توضیح خواهیم داد.
اوردنچر چیست؟
اوردنچر، نوعی پروتز دندانی است که با آن می‌توان جای خالی یک یا چندتا دندان از دست رفته را کامل کرد. در این روش، دندان مصنوعی به کمک یک پایه ایمپلنت روی لثه قرار می‌گیرد. ظاهر طبیعی، درخشندگی زیبا، دوام و استحکام بالا از جمله مزایای این روش هستند. چیزی که این روش را منحصر به فرد و خاص می‌کند، این است که از دندانهای سالم باقی مانده فرد می‌توان به عنوان تکیه گاه استفاده کرد و کل جاهای خالی دهان را پر کرد.
انواع اوردنچر کدامند؟
اوردنچر انواع مختلفی دارد که دندانپزشک با توجه به شرایط بیمار ممکن است از هر کدام از این روش‌ها استفاده کند. این روش‌ها عبارت اند از:
- اوردنچر بر پایه ایمپلنت: در این روش دست کامل دندان‌ها با کاشت ۲ تا هشت ایمپلنت در فک نصب می‌شود. در این حالت اوردنچر قابل جا به جایی است.
- اوردنچر ثابت بر پایه ایمپلنت: این نوع اوردنچر به کمک چهار پایه ایمپلنت در جای خود نصب می‌شود و تنها دندانپزشک می‌تواند آن را از دهان خارج کند.
- اوردنچر پارسیل: اوردنچر پارسیل ظاهر طبیعی‌تری نسبت به دندان مصنوعی دارد و برای افرادی انجام می‌شود که تعدادی از دندان‌هایشان سالم هستند. دندانهای مصنوعی در اوردنچر پارسیل با استفاده از ۲ پایه ایمپلنت فیکس می‌شوند.
بیشتر بخوانید: فرق اوردنچر با ایمپلنت دندان چیست؟
اوردنچر برای چه کسانی مناسب نیست؟
اوردنچر هم مانند دیگر روش‌های درمانی با محدودیت‌هایی روبرو است. به طور کلی افرادی که شرایط زیر را دارند کاندید خوبی برای اوردنچر نیستند:
- کسانی که سن پایینی دارند و رشد استخوان فک‌شان کامل نشده است.
- کسانی که اعتیاد شدیدی به سیگار و قلیان دارند.
- افرادی که دندان قروچه دارند و دندان‌هایشان را روی هم فشار می‌دهند.
اوردنچر به چه کسانی توصیه می‌شود؟
برای درمان جای خالی دندانهای از دست رفته به روش اوردنچر داشتن شرایط زیر الزامی است:
- سالم بودن لثه‌ها
- نبود هر گونه عفونت و پوسیدگی در دهان
- تراکم مناسب استخوان فک برای نصب پایه ایمپلنت
- وضعیت مناسب بهداشت دهان و دندان
- عدم اعتیاد و مصرف سیگار
مراحل اوردنچر دندان چیست؟
مراحل اجرای اوردنچر دندان تا حدود زیادی شبیه به کاشت ایمپلنت است. برای اوردنچر هم قبل از هر چیزی مشاوره انجام می‌شود و شرایط بیمار برای کاشت ایمپلنت و دیگر روش‌های درمانی بررسی می‌شود. همچنین گاهی برای اوردنچر نیاز به برخی اقدامات نظیر جراحی و … است. بعد از این مرحله اوردنچر دندان به شیوه زیر انجام می‌شود:
- تعیین تعداد ایمپلنت مورد نیاز و محل کاشت آن‌ها
- تزریق بی‌حسی در مناطق مدنظر
- برش لثه و کاشت ایمپلنت در نواحی مدنظر
بعد از این مرحله، بین سه تا ۶ ماه به استخوان فک فرصت می‌دهند تا با ایمپلنت جوش بخورد. بسته به شرایط فرد این زمان ممکن است کمتر یا بیشتر طول بکشد. در این دوره برای جلوگیری از فرسایش لثه و آسیب ایمپلنت فرد باید از پروتز موقتی استفاده کند. بعد از اینکه پایه ایمپلنت به فک جوش خورد، مراحل زیر ادامه پیدا می‌کند:
- قالبگیری از دندان برای ساخت پروتز دائمی
- نصب پروتز دائمی
مزایای اوردنچر دندان چیست؟
اوردنچر دندان مزایای زیادی دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارت اند از:
- راحتی در غذا خوردن: با وجود پایه محکم و فیکس شده در فک، دیگر نیازی نیست هنگام غذاخوردن نگران جا به جایی یا افتادن پروتز دندان خود باشید.
- جلوگیری از ساییدگی لثه: اوردنچر برخلاف دندان مصنوعی‌های قدیمی، فشاری به لثه وارد نمی‌کند و باعث تحلیل رفتن آن نمی‌شود.
- حفظ زیبایی صورت: کاشت ایمپلنت درون استخوان فک، از تحلیل استخوان فک، جمع شدگی و افتادن آن جلوگیری می‌کند. به این ترتیب با اوردنچر دیگر خبری از پیری زودهنگام صورت نیست.
- طول عمر بالا: اوردنچر نسبت به دندان مصنوعی دوام بسیار بالایی دارد.
- هزینه پایین: با توجه به اینکه در اوردنچر از پایه ایمپلنت‌های کمتری استفاده می‌شود، هزینه درمان جای خالی دندان با این روش بسیار کمتر از هزینه درمان با کاشت ایمپلنت دندان است.
معایب اوردنچر دندان چیست؟
اوردنچر در کنار مزایایی که دارد، معایبی هم ممکن است داشته باشد. مهم‌ترین معایب این روش شامل موارد زیر است:
- پوسیدگی و عفونت دندان و لثه: مراقبت نادرست و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان بعد از اوردنچر ریسک ابتلا به عفونت و پوسیدگی دندان و لثه را در این روش افزایش می‌دهد.
- محدودیت: در برخی موارد خاص افراد نمی‌توانند از این روش استفاده کنند.
- طولانی بودن روند درمان: برای جوش خوردن ایمپلنت به استخوان فک، حداقل سه ماه وقت لازم است و همین باعث طولانی شدن روند درمان می‌شود.
- خونریزی و درد: کاشت ایمپلنت درون استخوان فک، با خونریزی و درد همراه است که برای برخی خوشایند نیست.
عوارض اوردنچر چیست؟
بیشتر عوارض اوردنچر دندان، موقتی هستند و بعد از گذشت حداکثر یک هفته از بین می‌روند. عوارض شایع بعد از اوردنچر عبارت اند از:
- درد و خونریزی
- التهاب لثه
- تورم گونه
- حساسیت دندان‌ها
این عوارض بدون نیاز به درمان بعد از گذشت چند روز از بین می‌روند. با این حال یک سری عوارض خطرناک هم وجود دارد که در مورد آن‌ها باید حتما با دندانپزشک مشورت کنید:
- التهاب طولانی لثه
- لق شدن ایمپلنت
- عفونت شدید دندان و لثه
- بوی بد دهان
- خروج چرک از محل کاشت ایمپلنت
- سردرد مزمن و ضرباندار
اوردنچر چقدر دوام دارد؟
اوردنچر شامل ۲ بخش ثابت و متحرک است. بخش ثابت که همان پایه ایمپلنت است، مادام العمر است و بالای ۲۵ سال دوام دارد. بخش خارجی که همان روکش یا پروتز دندان است، به دلیل مواجهه با مواد غذایی فشار فک و … دوام کمتری دارد و در بهترین حالت ۱۵ سال عمر می‌کند. دست کامل اوردنچر هر ۱۵ سال یک مرتبه باید تعویض شود. عوامل زیر در میزان دوام اوردنچر تاثیر می‌گذارند:
- تخصص و تجربه دندانپزشک
- رعایت بهداشت دهان و دندان
- نوع و جنس پروتز دندان
- برند و متریال مورد استفاده برای اوردنچر
- وضعیت سلامتی بیمار
تفاوت اوردنچر با دندان مصنوعی چیست؟
به طور کلی می‌توان گفت که اوردنچر نمونه کامل‌تر و اصلاح شده دندان مصنوعی است. در واقع اوردنچر شبیه به دندان مصنوعی است، با این تفاوت که مشکلات و معایب روش قبلی در آن کاملا رفع شده اند. تفاوت بارز و مهم دندان مصنوعی با اوردنچر، ثبات زیاد اوردنچر و عدم تحرک آن است. همچنین دندانهای مصنوعی را خود فرد می‌تواند از دهان خارج کند، اما پروتزهای اوردنچر تنها توسط دندانپزشک قابل جا به جایی هستند. سهولت استفاده، دوام بالا، راحتی در صحبت کردن، احساس راحتی در هنگام غذا خوردن و استحکام زیاد از دیگر تفاوت‌های اوردنچر با دندان مصنوعی هستند.
هزینه اوردنچر و عوامل موثر بر آن
عوامل مختلفی در برآورد هزینه نهایی اوردنچر دندان تاثیر می‌گذارند. یکی از این عوامل تعداد ایمپلنت‌های لازم است، مسلما هر چه تعداد ایمپلنت‌ها بیشتر شود هزینه درمان نیز بیشتر خواهد شد. عامل مهم دیگر، نیاز به جراحی است که تنها در برخی موارد وجود دارد و باعث افزایش هزینه درمان اوردنچر می‌شود. تخصص دندانپزشک، تعرفه کلینیک دندانپزشکی و موقعیت آن از دیگر عوامل موثر در تعیین هزینه اوردنچر هستند. علاوه بر این موارد، نحوه کاشت ایمپلنت استفاده یا عدم استفاده از روش‌های دیجیتال هم روی قیمت نهایی تاثیر می‌گذارند. در حالت کلی هزینه اوردنچر دندان از ۱۵ تا ۳۰ میلیون تومان در سال ۱۴۰۳ برآورد می‌شود. توصیه می‌کنیم برای اطلاع از هزینه دقیق درمان خود به کلینیک دندانپزشکی مدنظرتان مراجعه کنید.
مراقبت از اوردنچر
در اوردنچر دندان هم مانند دیگر درمان‌های دندانپزشکی، مراقبت درست و اصولی نقش مهمی در افزایش ماندگاری و همچنین جلوگیری از بروز عوارض دارد. باید بدانید که اوردنچر حساس‌تر از دندانهای طبیعی خود شما بوده و به مراقبت‌های بیشتری نیاز دارد. انجام این مراقبت‌ها عملکرد دندان‌ها را بهبود بخشیده و منجر به افزایش طول عمر اوردنچر می‌شود. مهم‌ترین مراقبت‌های اوردنچر دندان عبارت اند از:
- بهداشت دهان و دندان خود را در هر شرایطی انجام دهید. روزی حداقل ۲ مرتبه مسواک بزنید و حتما از نخ دندان استفاده کنید. هفته‌ای یک مرتبه نیز باید دهان را با دهانشویه مخصوص بشویید.
- خوردن غذاهای رنگی، سیگار و نوشیدنی‌هایی چون قهوه و چای را کمتر کنید. این کار دوام پروتز دندان را افزایش می‌دهد.
- اگر سیگار می‌کشید، بعد از اوردنچر بهتر است سیگار را ترک کنید. سیگار ریسک عفونت و پس زدن پایه ایمپلنت را افزایش می‌دهد.
- سالی ۲ مرتبه برای بررسی وضعیت سلامت دندانهای خود به دندانپزشکی مراجعه کنید.
- از فشار آوردن زیاد به فک خودداری کنید. اگر دندان قروچه دارید، حتما برای درمان اقدام کرده و در هنگام خواب از محافظ دندان استفاده کنید.
- هر گونه علامت غیرمعمول را مهم شمرده و در مورد آن با دندانپزشک خود مشورت کنید.
- از شرکت در ورزش‌های تهاجمی و دفاعی مثل کاراته که احتمال ضربه‌دیدن دندان در آن‌ها وجود دارد، خودداری کنید.
- رژیم غذایی سالمی داشته باشید و پروتئین و کلسیم بیشتری مصرف کنید.
سخن پایانی
برخلاف گذشته که تنها درمان جای خالی دندانهای از دست رفته استفاده از دندان مصنوعی بود، امروزه روش‌های متنوعی برای درمان این مشکل وجود دارد. اوردنچر یکی از این روش‌ها است که به دلیل بازیابی قدرت جویدن، دوام بالا و البته هزینه پایین‌تر نسبت به ایمپلنت دندان طرفداران زیادی دارد. در این مقاله از مجله دندانپزشکی دکتر هومن پاک نیت سعی کردیم اطلاعات کاملی در مورد اوردنچر دندان چیست به شما ارائه کنیم. شما می‌توانید سوالات خود در این مورد را در قسمت پرسش و پاسخ مستقیما از دکتر هومن پاک نیت بپرسید.
سوالات متداول
به طور متوسط دوره درمان با اوردنچر از یک تا ۶ ماه بسته به شرایط فرد ممکن است طول بکشد.
بخش ثابت اوردنچر یعنی پایه ایمپلنت، دائمی است زیرا در استخوان فک قرار می‌گیرد. اما بخش خارجی آن نهایتا ۱۵ سال دوام دارد.
به طور کلی هزینه درمان جای خالی دندانهای از دست رفته با استفاده از اوردنچر کمتر از درمان با کاشت ایمپلنت دندان است.
با توجه به اینکه اوردنچر یک روش درمانی است، بخش زیادی از هزینه‌های آن توسط بیمه تکمیلی پرداخت می‌شود.
