یکی از مشکلات شایع مربوط به لثه‌ها، تحلیل رفتن آن‌ها است که به دلایل مختلفی ممکن است رخ دهد. درمان لثه تحلیل رفته به روش جراحی و غیرجراحی امکان‌پذیر است و انتخاب روش درمان به میزان تحلیل و ساییدگی لثه‌ها بستگی دارد. اگر می‌خواهید بدانید درمان لثه تحلیل رفته بدون جراحی چگونه است، در ادامه این مقاله همراه ما باشید. در ادامه به معرفی روش‌های خانگی و نکات ضروری در مورد درمان لثه تحلیل رفته بدون جراحی خواهیم پرداخت.
دلیل تحلیل رفتن لثه ها چیست؟
قبل از شروع توضیح درباره درمان لثه تحلیل رفته، ابتدا بهتر است در مورد دلایل بروز این مشکل صحبت کنیم. تحلیل لثه شیوع بسیار بالایی دارد و رایج ترین دلایل بروز آن شامل موارد زیر است:
- بیماری لثه: بیماری‌های مربوط به لثه مثل عفونت، پریودنتیت یا التهاب منجر به تحلیل رفتن لثه‌ها می‌شوند.
- مسواک زدن نادرست: مسواک زدن مهم‌ترین اصل مراقبتی برای دندان‌ها و لثه است. استفاده از مسواک نامناسب و نحوه مسواک زدن اشتباه از جمله دلایلی هستند که به مرور زمان باعث تحلیل رفتن لثه می‌شوند.
- ناهنجاری فکی: زمانی که دندان‌های دو فک بالا و پایین با هم تراز نباشد، فشار زیادی به دندان‌ها و لثه وارد می‌شود که در نهایت منجر به ساییدگی دندان‌ها و تحلیل لثه می‌شود.
- اسیدی بودن فضای دهان: هنگامی که سیستم تنظیم اسید دهان دچار مشکل شود، تحلیل لثه اتفاق می‌افتد.
- نوسانات هورمونی: نوسانات هورمونی به دلیل اختلالات هورمونی دوره پریودی، یائسگی و بارداری یا دوران بلوغ می‌تواند منجر به تحلیل رفتن لثه ها شود.
- مصرف دخانیات: مصرف شدید دخانیات شامل سیگار و قلیان خطر تحلیل رفتن لثه‌ها را افزایش می‌دهد.
- عوامل ژنتیکی: برخی افراد نقص و بیماری‌های لثه را در ژنتیک خود دارند و در معرض ابتلا به لثه تحلیل رفته هستند.
- ابتلا به دندان قروچه: دندان قروچه علاوه بر سایش دندان‌ها، به بافت لثه آسیب زده و باعث تحلیل رفتن آن می‌شود.
- مصرف دارو: مصرف برخی از داروها مثل داروهای ضد تشنج باعث تحلیل رفتن لثه‌ها می‌شود.
- تغذیه نادرست: تغذیه نادرست که مواد غذایی مورد نیاز بدن را تامین نکند، باعث آسیب پذیری لثه‌ها و تحلیل رفتن آن‌ها می‌شود.
- ابتلا به بیماری‌ها: برخی بیماری‌ها مثل ایدز یا دیابت باعث تحلیل رفتن لثه در فرد می‌شوند.
علائم تحلیل رفتن لثه ها
تحلیل رفتن لثه‌ها با علائم زیر همراه است:
- خونریزی از لثه‌ها
- عفونت لثه
- تغییر رنگ لثه‌ها
- تورم، قرمزی و التهاب لثه‌ها
- افزایش حساسیت لثه نسبت به گرمی و سردی
- آسیب دیدن گونه‌ها
- افزایش فاصله بین دندان‌ها
- افزایش فاصله بین دندان و لثه
- احساس طعم ناخوشایند در دهان
- احساس بوی بد در دهان
- تغییر در شکل و فرم لثه
- درد و ناراحتی
بسیار مهم است که به محض مشاهده این علائم، برای درمان اقدام کنید. اقدام به موقع و درمان زودهنگام از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌کند. برای درمان می‌توانید به مطب دندانپزشکی دکتر هومن پاک نیت مراجعه کنید.
چه کسانی بیشتر در معرض تحلیل لثه هستند؟
تحلیل لثه مختص یک طیف سنی یا جنسیت خاصی نیست و همه افراد در سنین مختلف در معرض ابتلا به آن هستند. اما احتمال ابتلا به این بیماری در برخی افراد به دلایل شرایطی که دارند، بیشتر از سایرین است. طبق آمارها، احتمال ابتلا به تحلیل لثه در سنین بالا بیشتر است و نزدیک به ۸۰ درصد افراد بالای ۶۵ سال، حداقل یک دندان خود را در اثر تحلیل رفتن لثه از دست داده‌اند. به طور کلی افرادی که شرایط زیر را دارند، بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به بیماری تحلیل لثه هستند و لازم است روش‌های پیشگیری و کنترل این بیماری را فرا بگیرند:
- افرادی که سیگار و قلیان می‌کشند.
- افرادی که ناهنجاری فکی و دهانی دارند.
- افرادی که بهداشت دهان و دندان را جدی نمی‌گیرند و بهداشت ضعیفی دارند.
- افرادی که سابقه ابتلا به بیماری لثه تحلیل رفته در افراد خانواده‌شان وجود دارد.
- افرادی که اختلال هورمونی دارند.
- زنان به دلیل نوسانات هورمونی که در دوره بارداری، یائسگی و قاعدگی تجربه می‌کنند.
- افرادی که پیرسینگ لب یا زبان دارند.
- افرادی که مبتلا به بیماری‌های پریودنتال هستند.
- افرادی که شدید و تند مسواک می‌زنند.
اگر جزو این دسته از افراد هستید، باید بیشتر از قبل مراقب سلامت لثه‌های خود باشید. اگر علائم لثه تحلیل رفته را مشاهده کردید، به موقع به دندانپزشکی برای درمان مراجعه کنید. همچنین اگر هنوز علائم را مشاهده نکرده‌اید، برای پیشگیری از ابتلا هر ۶ ماه یک بار به دندانپزشکی مراجعه کنید تا سلامت دندان‌ها و لثه‌هایتان بررسی شود.
درمان لثه تحلیل رفته چگونه است؟
درمان لثه تحلیل رفته بسته به شدت و میزان تحلیل رفتگی لثه‌ها در ۳ سطح درمانی مختلف انجام می‌شود. سطح اول درمان، روش‌های پیشگیرانه را شامل می‌شود. این روش‌ها زمانی کاربرد دارند که تحلیل لثه‌ها شدید نیست و بدون مداخل پزشکی قابل کنترل است.
سطح دوم درمان، استفاده از روش‌های کم تهاجمی است. در این روش لثه‌ها به میزان کمی تحلیل رفته‌اند و می‌توان آن‌ها را با روش‌های کم تهاجمی مثل جرمگیری و … درمان کرد. سطح سوم درمان کاملا تهاجمی بوده و شامل روش‌های جراحی است. در ادامه به معرفی کامل این روش‌ها می‌پردازیم.
۱. روش‌های پیشگیرانه در لثه تحلیل رفته
زمانی که فرد با مشاهده اولین علائم تحلیل رفتگی لثه به دندانپزشکی مراجعه کند، درمان بدون نیاز به مداخله پزشکی و تنها با یک سری مراقبت‌های خاص امکان‌پذیر است. این روش‌ها شامل موارد زیر خواهد بود:
- استفاده از خمیردندان و مسواک مناسب
- آموزش نحوه درست مسواک زدن
- رعایت بهداشت دهان و دندان
- ترک مصرف سیگار و دخانیات
- ترک مصرف مشروبات الکلی
۲. روش‌های غیرجراحی برای درمان لثه تحلیل رفته
روش‌های غیرجراحی برای درمان لثه تحلیل رفته شامل موارد زیر است:
- جرم گیری دندان‌ها: در این روش پلاک و مواد غذایی رسوب شده بین دندان‌ها و لثه توسط دندانپزشک حذف می‌شوند.
- پاکسازی پاکت‌های پریودنتال: در این روش پاکت‌های پریودنتال عمیقا پاکسازی می‌شوند سطح ریشه دندان‌ها صیقل داده می‌شود.
- آموزش بهداشت دهان و دندان: نحوه درست مسواک زدن و مسواک مناسب به بیمار آموزش داده می‌شود.
- اصلاح رژیم غذایی: تغییر رژیم غذایی و مصرف غذاهای سالم وضعیت لثه‌ها را بهبود می‌دهد.
- کنترل عوامل خطر: ترک عادت‌های اشتباه مثل مصرف سیگار، قلیان، مشروبات الکلی و رعایت نکات بهداشت دهان و دندان وضعیت لثه‌ها را بهبود بخشیده و از تحلیل رفتن آن‌ها جلوگیری می‌کنند.
- استفاده از داروهای آنتی بیوتیک: گاهی اوقات مصرف داروهای انتی بیوتیک از طریق کنترل عفونت لثه، روند تحلیل رفتن لثه‌ها را کند و کنترل می‌کند. این داروها ممکن است به صورت خوراکی یا موضعی مصرف شوند.
- ارتودنسی: اگر علت تحلیل رفتن لثه‌ها، نا هم ترازبودن دندان‌ها و فشار زیاد ناشی از ان باشد، روش ارتودنسی کارآمد خواهد بود. در این روش دندان‌ها تنظیم می‌شوند و با کاهش فشار وارده بر دندان‌ها، تحلیل لثه متوقف می شود.
۳. روش‌های جراحی برای درمان لثه تحلیل رفته
زمانی که لثه‌ها به شدت تحلیل رفته باشند، دندانپزشک از روش پیوند لثه کمک می‌گیرد. پیوند لثه به سه روش مختلف انجام می‌شود:
- پیوند بافت همبند
- پیوند پدیکل
- پیوند لثه آزاد با بافت سطحی و همبند
معمولا آخرین مرحله درمان لثه تحلیل رفته، استفاده از روش‌های جراحی است و عوارض بیشتری نسبت به دیگر روش‌ها دارد. همچنین مستلزم مراقبت‌های بیشتری است.
بیشتر بخوانیم: بعد از جراحی لثه چی بخوریم؟
روش‌های خانگی درمان لثه تحلیل رفته
برخی از روش‌های خانگی نیز وجود دارند که به درمان لثه تحلیل رفته بدون جراحی کمک می‌کنند. این روش‌ها به هیچ وجه جایگزین درمان‌های اصلی نیستند و نباید به تنهایی استفاده شوند. برخی از روش‌های خانگی برای درمان لثه تحلیل رفته عبارت اند از:
- مصرف غذاهای پر فیبر و سالم
- شستشوی دهان با دهانشویه آنتی باکتریال
- غرغره محلول آب و نمک یا غرغره محلول آب و سرکه
- استفاده منظم از نخ دندان
- استفاده منظم از مسواک
- استفاده از مسواک برقی به جای مسواک دستی
- ماساژ لثه با عسل
- ماساژ و شستشوی لثه با روغن کنجد
- مسواک زدن با روغن درخت چای
- مسواک زدن با ترکیب روغن نارگیل و جوش شیرین
- شستن دهان با صمغ گیاهی
- نوشیدن چای بابونه
- نوشیدن چای پونه کوهی
- نوشیدن چای آویشن
به خاطر داشته باشید که این روش‌ها باید با مشورت دندانپزشک انجام شوند. ممکن است برخی از آن‌ها برای شما مناسب نباشد و باعث بدترشدن علائم بیماری شوند.
ماساژ لثه تحلیل رفته
یکی از روش‌های موثر در درمان لثه تحلیل رفته بدون جراحی، ماساژدادن لثه‌ها است. ماساژ لثه‌ها جریان خون در لثه‌ها را بهبود بخشیده و از مشکلاتی نظیر التهاب و خونریزی جلوگیری می‌کند. برای ماساژ لثه به صورت زیر عمل کنید:
- دست و انگشتان را کاملا ضد عفونی و تمیز کنید.
- انگشت‌ها را با ملایمت و به آرامی روی لثه حرکت دهید. حرکت انگشت‌ها روی لثه می‌تواند دورانی یا از بالا به پایین باشد.
- مراقب باشید فشار زیادی به لثه‌ها وارد نشود.
- این کار را به مدت ۱ الی ۲ دقیقه در هر ناحیه انجام دهید.
- در انتها دهان را با آب ولرم و نمک شستشو دهید تا باکتری‌ها مواد زائد شسته شوند.
نکات ضروری که باید در مورد درمان لثه تحلیل رفته بدون جراحی بدانید!
یادتان باشد که اولین کار برای درمان لثه تحلیل رفته، مراجعه به دندانپزشکی است. شما نمی‌توانید تنها با تکیه بر روش‌های خانگی بیماری خود را کنترل کنید. ابتدا باید دلیل تحلیل رفتن لثه در شما پیدا شود و بعد با توجه به آن درمان را شروع کنید. در نتیجه باید برای درمان لثه تحلیل رفته بدون جراحی هم به دندانپزشکی مراجعه کنید. در مورد درمان لثه تحلیل رفته بدون جراحی توجه به نکات زیر الزامی است:
- حتما به یک دندانپزشک با تجربه در زمینه درمان بیماری‌های پریودنتال مراجعه کنید.
- در مورد نحوه درست مسواک زدن با دندانپزشک خود مشورت کنید.
- برای مسواک زدن عجله نداشته باشید و به آرامی و با احتیاط مسواک بزنید.
- مراقبت‌ها و توصیه‌های دندانپزشک خود را جدی بگیرید.
- حتما از نخ دندان استفاده کنید.
- هر ۶ ماه به طور منظم برای چکاپ وضعیت دندان‌ها و لثه به دندانپزشکی مراجعه کنید.
- از پیرسینگ لب و زبان ترجیحا استفاده نکنید. پیرسینگ حتی اگر به دست ماهرترین افراد انجام شود، باز هم به لثه آسیب می‌زند.
- هفته‌ای یک مرتبه از دهانشویه آنتی باکتریال استفاده کنید. همچنین می‌توانید هر روز محلول آب و نمک غرغره کنید.
- سیگار و قلیان را ترک کنید.
- رژیم غذایی سالم و سرشار از فیبر و مواد ضروری برای بدن داشته باشید.
- از مصرف مشروبات الکلی بپرهیزید.
- مصرف شکلات و شیرینی‌جات را کم کنید.
بیشتر بخوانیم: لیفت لثه چیست؟
سخن پایانی
در این مقاله از مجله دندانپزشکی دکتر هومن پاک نیت در رابطه با درمان لثه تحلیل رفته بدون جراحی توضیح دادیم. تحلیل رفتن لثه‌های یکی از عمده مشکلات دهانی است که بسیاری از افراد به آن مبتلا هستند. درمان لثه تحلیل رفته با توجه به وضع سلامتی فرد و شدت تحلیل رفتگی متفاوت است. برای مشاوره درمان لثه تحلیل رفته و جراحی لثه باید حتما به مطب دندانپزشکی مراجعه کرده و با نظارت دندانپزشک درمان را شروع کنید. برای این کار می‌توانید از خدمات مطب دندانپزشکی دکتر هومن پاک نیت استفاده کنید. خدمات مشاوره در این مطب به صورت کاملا رایگان به شما عزیزان ارائه می‌شود. برای رزرو نوبت مشاوره رایگان، با ما در تماس باشید.
