آیا تا به حال کسی را دیده‌اید که مشکلی با درد دندان نداشته باشد؟ درد دندان از آن دست مشکلاتی است که هیچ کس در دنیا دوست ندارد حتی برای لحظه‌ای آن را تجربه کند. عوامل مختلفی مثل آسیب به دندان، پوسیدگی، عفونت، شکستگی دندان و … می‌توانند منجر به درد دندان شوند. هر زمان که احساس کنید دندان‌تان درد می‌کند، باید در اسرع وقت به دندانپزشکی مراجعه کرده و دندان‌هایتان را چک کنید. دندانپزشک با توجه به علت بروز دندان درد آن را درمان می‌کند. اما گاهی پیش می‌آید که به هر دلیلی نمی‌توانید به موقع خودتان را به دندانپزشکی برسانید، در این زمان‌ها می‌توانید از درمان‌های مکمل مثل استفاده از گیاهان دارویی کمک بگیرید. میخک یکی از گیاهان پرطرفدار و البته موثر در کاهش درد دندان است و استفاده راحتی دارد. در این مقاله قرار است در مورد نحوه و فواید استفاده از میخک برای دندان درد توضیح دهیم. با ما همراه باشید.
میخک چیست و چرا برای دندان درد استفاده می‌شود؟
میخک یکی از گیاهان دارویی قدیمی است که در طب شرقی از آن برای درمان مشکلات دهان و دندان استفاده می‌شده است. این گیاه اندازه‌ای کوچک و رنگ قهوه‌ای دارد و حاوی ترکیبات شیمیایی قدرتمندی است که می‌توانند باکتری‌ها را از بین برده و درد دندان را کنترل کنند.
استفاده از میخک برای دندان درد از قرن‌ها پیش وجود داشته است. اکنون هم برخی از افراد از این روش استفاده می‌کنند، اما نکته مهم این است که میخک درمان مکمل بوده و تنها می‌تواند علائم درد را کاهش دهد. این گیاه هیچ تاثیری روی عامل اصلی درد دندان ندارد و فقط مانند قرص مسکن موقتی عمل می‌کند. بنابراین اگر پوسیدگی عمیقی در دندان وجود داشته باشد، میخک تنها میزان درد را در این شرایط کم کرده و نمی‌تواند پوسیدگی دندان را درمان کند.
درمان درد دندان با میخک؛ شایعه یا واقعیت؟
شاید باورش کمی سخت به نظر برسد، اما تاثیر گیاه میخک در درمان دندان درد کاملا واقعی است. این گیاه ترکیبات مهمی را در خود دارد:
اوژنول: اوژنول ماده کلیدی گیاه میخک است و به عنوان ضد درد طبیعی شناخته می‌شود. این ترکیب همچنین خاصیت ضد التهابی و بی‌حسی موضعی دارد و طبق آخرین تحقیقاتی که در سال ۲۰۲۴ انجام شده است، می‌تواند بسیاری از دردها به خصوص دردهای مربوط به دندان‌ها را به صورت موقتی تسکین دهد.
آنتی‌اکسیدان: میخک سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی است که با حذف رادیکال‌های آزاد، منجر به کاهش التهاب لثه و تقویت سیستم ایمنی می‌شود.
زمانی که میخک یا روغن آن را روی دندان و لثه خود می‌گذارید، اوژنول موجود در آن خارج شده و به سمت اعصاب آن ناحیه منتشر می‌شود. اوژنول به سرعت وارد عمل می‌شود و با انسداد احساس درد و اعصاب دندان، درد آن را کنترل می‌کند. در واقع اوژنول میخک، موقتا دندان مذکور را بی‌حس کرده و اعصاب آن را فلج می‌کند. بنابراین شما موقتا از شر دندان درد خود خلاص می‌شوید.
نظر دندانپزشکان در مورد میخک برای دندان درد
اکثر دندانپزشکان بر این باور هستند که استفاده موقتی از میخک به عنوان درمان مکمل در مشکلات دهان و دندان مشکلی ندارد. اما آن‌ها تاکید دارند که نباید این روش جایگزین درمان‌های مدرن شود. زیرا این تفکر اشتباه می‌تواند مشکلات خطرناک‌تری برای دندان‌ها ایجاد کند. از طرفی دیگر، استفاده طولانی مدت از میخک می‌تواند باعث بروز مشکلاتی شود. اوژنول موجود در این گیاه می‌تواند معده را تحریک کرده و باعث حساسیت‌های پوستی، سوزش سر دل و در موارد شدیدتر باعث بروز مشکلات کبدی شود. علاوه بر این استفاده از میخک می‌تواند با برخی داروها تداخل ایجاد کند. به این ترتیب شما مجاز هستید از میخک به صورت کنترل‌شده و در کنار درمان‌های حرفه‌ای برای درد دندان استفاده کنید.
فواید میخک برای درمان دندان درد و مشکلات دهان
میخک علاوه بر اینکه برای درمان دندان درد کاربرد دارد، در افزایش سلامت دندان‌ها و لثه نیز کاربرد دارد. برای مثال از ماده موثره اوژنول میخک در ساخت دهانشویه‌های بهداشتی استفاده می‌شود. دیگر فواید میخک برای درمان دندان درد عبارت اند از:
- پیشگیری از پوسیدگی دندان: آخرین تحقیقاتی که در سال ۲۰۲۴ انجام شد، نشان داده که میخک می‌تواند از پوسیدگی دندان جلوگیری کند. این گیاه خواص آنتی باکتریال دارد و با از بین بردن باکتری‌های مضر دهان از پوسیدگی دندان‌ها پیشگیری می‌کند.
- جلوگیری از بوی بد دهان: دیگر فایده استفاده از میخک برای دندان درد، جلوگیری از بوی بد دهان است. بوی بد دهان در نتیجه فعالیت باکتری‌ها و پوسیدگی دندان ایجاد می‌شود. بنابراین زمانی که این باکتری‌ها از بین بروند، دیگر خبری از پوسیدگی دندان و به دنبال آن بوی بد دهان نخواهد بود.
- سلامت لثه: میخک خواص ضد التهابی دارد و استفاده منظم از آن می‌تواند از التهاب و عفونت‌های لثه جلوگیری کند. البته به شرطی که فرد نسبت به میخک و ترکیبات آن حساسیت نداشته باشد.
- درمان زخم‌های دهانی و آفت: میخک همچنین می‌تواند به تسریع بهبود زخم‌های دهانی و آفت دهان کمک کند. البته برای استفاده از این مزیت، تست عدم حساسیت الزامی است. بنابراین پیش از استفاده از میخک بهتر است مقداری از آن را تست کنید و در صورت عدم حساسیت، از آن برای درمان زخم و آفت دهان کمک بگیرید.
بیشتر بخوانیم: درمان دندان درد با زردچوبه
عوارض استفاده از میخک
هر چیزی اگر به درستی و در حد اعتدال مصرف شود، عارضه نخواهد داشت، بنابراین استفاده از میخک تنها زمانی منجر به بروز عارضه می‌شود که بیش از اندازه یا نادرست باشد. مهم‌ترین عوارض استفاده از میخک عبارت اند از:
- تحریک لثه‌ها: استفاده بیش از اندازه از میخک به خصوص به صورت مستقیم، می‌تواند باعث لثه‌ها را تحریک کرده و منجر به سوختگی آن‌ها شود.
- سمیت: بلعیدن میخک، به خصوص روغن آن سمی است و می‌تواند باعث حالت تهوع، استفراغ و آسیب به کبد شود.
- آلرژی: ترکیبات موجود در میخک به خصوص اوژنول برای برخی از افراد حساسیت‌زا است. این افراد پیش از استفاده از میخک باید تست حساسیت انجام دهند. اگر بعد از استفاده میخک دچار علائم آلرژی شدید فورا دهان خود را بشویید و به پزشک مراجعه کنید.
- در موارد بسیار نادر استفاده از میخک حتی می‌تواند منجر به افت قند خون، مشکلات تنفسی و کما شود.
نحوه استفاده از میخک برای دندان درد
برای استفاده از میخک در دندان درد، روش‌های مختلفی وجود دارد. بهترین و متداول‌ترین روش، استفاده از خود گیاه است. برای این کار کافی است چند قطعه کوچک و تمیز گیاه میخک را روی دندانی که درد می‌کند بگذارید. این کار را باید چند بار و به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه انجام دهید تا تاثیر داشته باشد.
همچنین می‌توانید مقداری از گیاه را با ۲ لیوان آب، بجوشانید و سپس آن را از صافی رد کنید. بعد از اینکه محلول سرد شد، آن را غرغره کنید. همچنین می‌توانید مقداری پد پنبه‌ای را به محلول حاصل آغشته کرده و آن را روی دندان بگذارید.
روش دیگر استفاده از میخک برای دندان درد، استفاده از روغن یا اسانس میخک است. در بین روش‌های استفاده از میخک، استفاده از روغن آن تاثیرگذاری بیشتری دارد و در مدت کمتری درد دندان را کم می‌کند. زیرا میزان ماده موثر اوژنول در روغن میخک بیشتر از دیگر روش‌ها است. برای این کار باید چند قطره روغن میخک را روی پد پنبه‌ای ریخته و پنبه را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه مستقیما روی دندان مذکور قرار دهید. مقدار روغن باید بسیار کم باشد، در غیر اینصورت می‌تواند منجر به بروز حساسیت لثه‌ها شود.
بیشتر بخوانیم: راه‌های درمان درد دندان بعد از عصب کشی
آیا از میخک در دوران بارداری می‌توان استفاده کرد؟
به طور کلی دوره بارداری و شیردهی، جزو دوره‌های بسیار حساس محسوب می‌شوند و هر خدمات پزشکی و دندانپزشکی در این دوره، با دقت بسیار بالایی انجام می‌شود. شاید در نگاه اول استفاده از میخک برای دندان درد در دوره بارداری یک گزینه جذاب و کم خطر به نظر برسد، اما واقعیت این است که اطلاعات دقیق و کاملی در مورد تاثیر استفاده از میخک روی جنین هنوز ارائه نشده است. بنابراین استفاده از میخک برای درمان دندان درد در این دوره بهتر است صورت نگیرد یا با احتیاط انجام شود.
بهتر است از روغن میخک به همراه یک روغن حامل و سبک مثل روغن نارگیل استفاده کنید. به هیچ وجه روغن را قورت ندهید. همچنین می‌توانید از دمکرده گیاه میخک به صورت موضعی روی دندانی که درد می‌کند استفاده کنید یا با آن دهان خود را بشویید. در صورت بروز علائم آلرژیک شامل کهیر، قرمزی، تورم و … فورا به مراکز درمانی مراجعه کنید.
بیشتر بخوانیم: روش‌های خانگی برای درمان دندان درد
سخن پایانی
در گذشته که پیشرفت علم دندانپزشکی به اندازه الان نبود، مردم از طب سنتی و گیاهان دارویی برای درمان مشکلات دهان و دندان استفاده می‌کردند. گیاه میخک جزو گیاهان پرمصرف در درمان مشکلات دهان از جمله درد دندان و عفونت لثه است. در این مقاله از مجله دندانپزشکی دکتر هومن پاک نیت سعی کردیم تا اطلاعات کاملی در مورد فواید و عوارض میخک برای دندان درد به شما ارائه کنیم. سوالات خود را می‌توانید در قسمت پرسش و پاسخ، مستقیما از دکتر هومن پاک نیت بپرسید.
