دندان قروچه چیست؟ علائم و روش‌های درمان دندان قروچه

دندان قروچه حالتی است که در آن فرد به صورت غیرارادی، دندان‌ها را به هم می‌فشارد. این فشار بیش از حد در هنگام خواب به حد بالایی می‌رسد و معمولا افراد بعد از بیدارشدن از خواب، درد فک و حتی سردرد را تجربه می‌کنند. دندان قروچه عوارض خطرناکی برای سلامت دهان و دندان‌ها به همراه دارد و باید حتما درمان شود. در این مقاله از مجله دندانپزشکی دکتر هومن پاک‌نیت قرار است در مورد اینکه دندان قروچه چیست و چگونه می‌توان آن را درمان کرد، توضیح دهیم. در ادامه با ما همراه باشید.

دندان قروچه چیست؟

عارضه دندان قروچه یا Bruxism عارضه‌ای است که در آن دندان‌ها به شدت روی هم فشرده می‌شوند. دندان قروچه در واقع یک اختلال شایع هنگام خواب است که درصد شیوع ان در بزرگسالان ۱۰ درصد و در کودکان ۱۵ درصد است.

اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که عادت دارید دندان‌های خود را روی هم به شدت فشار دهید، به احتمال زیاد درگیر دندان قروچه هستید. دندان قروچه باعث بروز درد و ناراحتی در ناحیه فک، دندان‌ها و مفصل گیجگاهی فکی می‌شود.

توجه کنید که اگر دندان قروچه درمان و کنترل نشود، باعث لب‌پریدگی و شکستگی دندان‌ها می‌شود. بیشتر افراد بعد از بروز عوارض دندان قروچه برای درمان آن اقدام می‌کنند. اما بهترین زمان اقدام برای دندان قروچه، قبل از بروز عوارض آن است. اگر خودتان یا فرزندتان درگیر دندان قروچه هستید، همین الان برای دریافت نوبت مشاوره از مطب دندانپزشکی دکتر هومن پاک نیت اقدام کنید.

انواع دندان قروچه

حال که متوجه شدید دندان قروچه چیست به سراغ انواع آن می‌رویم، براکسیسم یا دندان قروچه در بیشتر مواقع در هنگام خواب ایجاد می‌شود. اما با این حال احتمال بروز ان در زمان بیداری هم وجود دارد. انواع دندان قروچه شامل موارد زیر است:

1. دندان قروچه بیدار

دندان قروچه بیداری در اثر فشار عصبی و تنش‌های روانی در طول روز ایجاد می‌شود. براکسیسم بیداری را می‌توان به راحتی کنترل کرد و نیازی به درمان ندارد. مدیریت استرس و دوری از عوامل تنش‌زا دندان قروچه بیداری را از بین می‌برد.

• دندان قروچه خواب

بیشترین مقدار دندان قروچه مربوط به این نوع است که در شب‌ها و هنگام خواب رخ می‌دهد. این عارضه غیرارادی به فک و دندان‌ها شدیدا آسیب می‌زند.

دلیل دندان قروچه چیست؟

به طور کلی دلیل اصلی بروز دندان قروچه هنوز مشخص نشده است و طیف گسترده‌ای از عوامل مختلف می‌توانند باعث بروز دندان قروچه شوند. از دلایل بروز دندان قروچه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استرس
• مشکلات روحی و روانی
• عدم قرارگیری صحیح دندان‌ها بر روی هم
• اختلالات خواب
• مصرف دخانیات
• مصرف الکل

علائم دندان قروچه

دندان قروچه معمولا با علائم زیر همراه است:

• سردرد شدید به خصوص بعد از بیدارشدن از خواب
• درد شدید در ناحیه فک
• درد شدید در ناحیه گیجگاهی
• احساس درد در عضلات صورت
• قفل‌ شدن و گرفتگی عضلات فک
• اختلال خواب
• لق شدگی دندان‌ها
• ایجاد سر و صدا هنگام به خوردن دندان‌ها به هم
• شکستن دندان‌ها
• لب‌پرشدگی دندان‌ها
• درد دندان‌ها هنگام غذاخوردن

اگر متوجه این علائم شدید، حتما به دندانپزشکی مراجعه کنید.

عوامل خطر ابتلا به دندان قروچه

برخی از عوامل ریسک بروز دندان قروچه را افزایش می‌دهند. برخی از مهم‌ترین عوامل خطر ابتلا به دندان قروچه عبارت اند از:

• سن: بروز دندان قروچه در کودکان شایع‌تر از بزرگسالان است.
• ویژگی‌های شخصیتی: تحقیقات نشان داده که افرادی که عصبانی و پرخاشگر هستند، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به دندان قروچه هستند.
• مصرف دارو: مصرف برخی از داروها مثل داروهای اختلالات روانی و افسردگی می‌توانند منجر به بروز دندان قروچه شوند.
• وراثت: اگر بستگان درجه یک فرد مشکل دندان قروچه داشته باشند،‌ احتمال ابتلا به دندان قروچه در این فرد بالا است.
• اختلالات و بیماری‌ها:‌ برخی از بیماری‌های جسمی و اختلالات روحی و روانی چون پارکینسون، رفلاکس، تشنج، اختلال بیش فعالی و … ریسک بروز دندان قروچه را افزایش می‌دهند.

عوارض دندان قروچه

درمان نکردن دندان قروچه با عوارض زیادی همراه است. این عوارض عبارت اند از:

• مشکلات فک و دندان‌ها

ساییدن شدید دندان‌ها روی هم باعث سست‌شدن و حتی شکستگی دندان‌ها خواهد شد. همچنین ساییدن دندان‌ها روی هم باعث کوتاهی دندان‌ها شده و بافت و ماهیچه‌های اطراف دندان‌ها را ضعیف می‌کند. سردرد خفیف و درد فک هم از دیگر عوارض دندان قروچه می‌شود.

• گوش درد

در حین دندان قروچه مفصل گیجگاهی فکی نیز آسیب می‌بیند که نزدیک کانال گوش است و همین باعث درد در این ناحیه می‌شود.

• اختلالات روحی

اضطراب، افسردگی، اختلال خوردن و بی‌خوابی می‌تواند در اثر دندان قروچه ایجاد شود.

• اختلال روابط اجتماعی

ایجاد سر و صدا هنگام غذاخوردن یا صحبت کردن باعث مشکل اعتماد به نفس و روابط اجتماعی می‌شود.

• درد ارجاعی

درد ناشی از دندان قروچه ممکن است به صورت ارجاعی و نقاط مختلف احساس شود.

چگونه می‌توان دندان قروچه را درمان کرد؟

در مورد درمان دندان قروچه باید بدانید که این عارضه در کودکان در بیشتر موارد بدون نیاز به درمان تخصصی از بین می‌رود. زیرا کودکان به مرور زمان و با افزایش سن، از شر دندان قروچه خلاص می‌شوند. همچنین در مورد بزرگسالان هم بیشتر افراد سعی می‌کنند دندان‌های خود را روی هم نفشارند.

با این حال برخی موارد شدید دندان قروچه که باعث عارضه و بروز علائم شده‌اند باید حتما تحت درمان قرار گیرند. برخی دلایل بروز دندان‌ قروچه مثل مشکلات روحی و روانی باید حتما تحت نظر پزشک درمان شوند. درمان دندان قروچه انواع مختلفی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

درمان دندان‌پزشکی

درمان‌های دندان‌پزشکی بیشتر برای درمان دندان قروچه بزرگسالی هستند و شامل موارد زیر می‌شوند:

• استفاده از محافظ دندان:‌ محافظ دندان ابزاری لاستیکی است که هنگام خواب روی دندان قرار می‌گیرد و به این ترتیب از آسیب دیدن دندان‌ها در اثر دندان قروچه جلوگیری می‌کند.
• اصلاح مشکلات دندانی:‌ سایش دندان‌ها در اثر براکسیسم که غذاخوردن را مختل کند باید با روش‌های ترمیمی دندانپزشکی اصلاح و ترمیم شود.

درمان روان شناختی

عوامل روان شناختی که منجر به بروز دندان قروچه می‌شوند، با روش‌های زیر تحت درمان قرار می‌گیرند:

• مدیریت استرس: تقویت آرامش و پرهیز از قرارگیری در شرایط تنش‌زا عامل مهمی در مدیریت استرس است.
• تغییر و اصلاح الگوهای رفتاری:‌ رفتارهای پرخاشگرایانه که منجر به دندان قروچه می‌شوند با مشاوره‌های پزشکی باید اصلاح شوند.

روش بیوفیدبک

در این روش به کمک یک سری تجهیزات فعالیت ماهیچه فک کنترل می‌شود.

روش دارو درمانی

در روش دارودرمانی دندان قروچه به صورت زیر کنترل و درمان می‌شود:

• مصرف داروهای آرام‌بخش و کنترل کننده اعصاب
• تزریق بوتاکس
• مصرف داروهای شل‌کننده عضلانی

درمان اختلالات مرتبط با بروز دندان قروچه

برای درمان و کنترل دندان قروچه باید عوامل و اختلالات مرتبط با آن نیز درمان شوند که به صورت زیر انجام می‌شود:

• تغییر داروهای مصرفی در صورت امکان در مواردی که مصرف دارو منجر به بروز دندان قروچه شده است.
• درمان مشکلات خواب که منجر به دندان قروچه شده اند.
• درمان و کنترل بیماری‌های زمینه‌ای مثل رفلاکس معده که باعث بروز دندان قروچه شده اند.

پیشگیری از دندان‌ قروچه

با روش‌های زیر می‌توان تا حدودی از بروز دندان قروچه جلوگیری کرد:

• دورشدن از عوامل تنش‌زا
• کنترل خشم
• مدیریت استرس و اضطراب
• درمان اختلالات و بیماری‌ها
• پرهیز از مصرف الکل، سیگار و دخانیات
• درمان اصولی مشکل نامرتبی دندان‌ها
• کاهش مصرف خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های حاوی مواد محرک مثل نوشیدنی‌های حاوی کافئین
• مراجعه منظم به دندانپزشکی

علت دندان قروچه کودکان در خواب

دندان قروچه یکی از شایع‌ترین اختلالات در دوران کودکی است. برخی بر این باورند که عادت‌های اشتباه در دوران نوزادی یا استفاده طولانی‌مدت از پستونک یکی از دلایل بروز دندان قروچه در کودکی است. با این حال ممکن است دندان قروچه در دوره کودکی به دلایل زیر هم ایجاد شود:

• آلرژی

آلرژی و حساسیت باعث تحریک دهان شده و کودک برای کنترل شرایط دندان‌های خود را روی هم می‌فشارد که باعث ایجاد دندان قروچه می‌شود.

• وراثت

سابقه ابتلای خانوادگی به دندان قروچه می‌تواند عامل بروز دندان قروچه کودکی باشد.

• استرس و تنش زیاد کودک

محیط خانوادگی پرتنش و استرس‌زا باعث بروز دندان قروچه کودکی می‌شود.

• ترمیم دندان‌ها به روش غیراصولی

درمان نادرست دندان‌ها در دوره کودکی باعث رشد ناهمسان دندان‌ها و به دنبال آن دندان قروچه می‌شود.

• ناهم‌اندازه بودن دندان‌ها در دو فک

زمانی که دندان‌ها در دو فک به خوبی روی هم قرار نگیرند، دندان قروچه ایجاد می‌شود.

• کجی دندان‌ها

کجی مادرزادی دندان‌ها می‌تواند باعث دندان قروچه در کودکی شود.

• درد در دندان

گاهی کودک برای کاهش درد دندان‌های خود، آن‌ها را به هم می‌فشارد و همین منجر به عادت دندان قروچه می‌شود.

• مشکل تنفسی

گاهی اوقات وجود مشکل تنفسی آپنه انسدادی خواب منجر به دندان قروچه در کودکان می‌شود.

بیشتر بخوانیم: کامپوزیت دندان خرگوشی چیست؟ بررسی مزایا،  معایب و روش‌های انجام آن

سخن پایانی

در این مقاله در مورد اینکه دندان قروچه چیست و چه علائمی دارد توضیح دادیم. دندان قروچه باید حتما تحت درمان دندانپزشکی یا روانپزشکی قرار گیرد، در غیر اینصورت منجر به شکستگی و از بین رفتن دندان‌های فرد خواهد شد. برای مشاوره درمان دندان قروچه و همچنین درمان شکستگی دندان‌ها می‌توانید به مطب دندانپزشکی دکتر هومن پاک نیت مراجعه کنید. مطب دندانپزشکی دکتر پاک نیت با استفاده از متریال و فناوری‌های جدید، بهترین خدمات درمانی و زیبایی دندانپزشکی را به شما ارائه می‌کند. برای دریافت نوبت مشاوره از طریق شماره‌های موجود در سایت و یا پرکردن فرم تماس، اقدام کنید.

سوالات متداول